Co robić w czasie uczenia się?

Ucz się w odpowiednim miejscu - zmniejsz zakłócenia
O miejscu w wyczerpujący sposób czytałeś w poprzednim rozdziale, w tym dodać jednak warto element:
Miej wszystkie niezbędne materiały i narzędzia na miejscu. To pozwoli ci być skoncentrowanym na uczeniu się i nie odrywać się co moment w poszukiwaniu długopisów, kalkulatora, książki itp. A koncentracja i sprawne, płynne studiowanie jest podstawą szybkiej nauki.

Pooddychaj głęboko
Może się śmiejesz, ale dodatkowa dawka tlenu dla twojego mózgu wcale mu nie zaszkodzi. Zanim weźmiesz się do nauki, wstań, machnij kilka razy rękami w bok, weź kilka głębszych oddechów i dopiero wówczas siadaj do nauki. Zajmie ci to najwyżej kilka sekund więcej, a mózgowi da do myślenie:
"Hmm, ten człowiek naprawdę chce poważnie mnie używać."

Zaplanuj swoją naukę
Jest to jedna z najsilniejszych technik szybkiej nauki. Dzięki niej nudna nauka zamienia się w szybkie i intensywne załatwianie poszczególnych zadań.

A robi się to tak:

Określ:

Czego zamierzasz się dzisiaj uczyć?

Zapisz krótko na kartce przedmioty, których będziesz się uczył:

np. matma, anglik, fizyka

Przeglądnij materiały do tych przedmiotów:
Czego zamierzasz uczyć się z tych przedmiotów. Zapisz na kartce rozdziały, elementy, których będziesz się uczyć z tych materiałów.

I to na dzień dobry.

A biorąc się za każdy następny rozdział, zanim zaczniesz się uczyć zaplanuj - czego zamierzasz się nauczyć z tego rozdziału - co chcesz zapamiętać z niego. Przeglądnij ten kawałek i wybierz z niego, zapisz rzeczy które zamierzasz przyswoić podczas tej sesji.

Może wydaje ci się to niepotrzebnym marnowaniem czasu, ale WCALE TAK NIE JEST!

Jeśli podejdziesz do tego poważnie, w bardzo wielkim stopniu pomoże ci to w studiowaniu. Aby takie planowanie było efektywne musi być zrobione szybko - zapisuj symbolami, skrótami, rysunkami swoje plany, ponieważ planowanie nie jest celem samym w sobie. Celem jest, aby po skończeniu nauki określone informacje zostały w głowie. A planowanie bardzo pomaga w osiągnięciu tego - więc dlatego należy je robić

Nadaj temu ważność
Ponownie wraca temat motywacji przy uczeniu się. Tylko dlatego, że jest tak ważny.

Ucząc się szukaj możliwości wykorzystania tego, co studiujesz w twoim zainteresowaniu, hobby. Możesz mieć przy sobie notatnik, specjalne miejsce gdzie zapisujesz idee, pomysły dotyczące swojego zainteresowania. Studiując, miej go zawsze pod ręką i od czasu do czasu zadaj sobie pytanie -
"Co jest w tym dla mnie?" Tym sposobem wzmocnisz zapamiętywanie.

Bądź również uważny co do swojej postawy wobec studiowanego przedmiotu. Jeśli uważasz dany temat za nudny i wkurzający - prawdopodobnie takim będzie (bo prawdopodobnie taki jest :-)). Lepiej przekształcić taką postawę w
"Fakt, przedmiot nie jest moim ulubionym, więc załatwię go szybko, aby mieć z nim spokój"

Prezentując takie nastawienie do przedmiotu, osiągasz dokładnie to, co zamierzałeś - szybko go załatwiasz (podpowiem, że prawdopodobnie napiszesz ściągi, użyjesz mnemotechnik i innych metod obchodzenia niemiłych przedmiotów).

Jedz po kawałku
Nie jedz na raz wszystkiego. Traw informację po kawałku - najlepiej wynikającym z naturalnego podziału - lekcja, rozdział, akapit i przeżuj ją dokładnie zanim dobierzesz się do następnego kęsa.

Ucz się jednej części w jednym czasie w sposób, w jaki ma to być późnej przypomniane. Unikniesz dzięki temu zamieszania w pamięci.

Przejrzyj całość, zdecyduj co chcesz zapamiętać, a co ominąć
Zaczynając naukę określonego kawałka, przeglądnij go najpierw w całości aby złapać cały koncept, całą ideę o czym jest mowa w tym temacie. Często, jeśli spojrzysz "z lotu ptaka" na całość, szczegóły wydają się mieć wówczas więcej sensu. Następnie zdecyduj, co chcesz zapamiętać z tego, a co nie. Zaplanuj dokładnie, które elementy musisz:

- zapamiętać dokładnie
- zrozumieć
- umieć rozwiązywać
- pamiętać ogólnie
- a które pominąć
(no, tego planować nie trzeba, samo wyjdzie w praniu :-)

Do odpowiednich części stosuj odpowiednie techniki: haki, zrozumienie, mnemotechniki... (których nauczysz się w dalszej części tego rozdziału)

Takie planowanie trwa tylko minutkę, następnych kilkanaście sekund trwa zapisanie tego skrótami na kartce, a efekty z tego są niepomierne.

Skoncentruj się
Im bardziej jesteś skoncentrowany, tym łatwiej i szybciej idzie ci nauka, tym lepiej zapamiętujesz. Stara dobra prawda, warta przypomnienia. Pomimo, że koncentracja jest tematem całkiem osobnego kursu - jedno jest pewne - jest to umiejętność osiągana głównie przez PRAKTYKĘ. Zatem wszystko, co możesz zrobić to ćwiczyć (i pomagać sobie w koncentracji np. przez odpowiednie zaaranżowanie miejsca do nauki).

Rób notatki
Bardzo skuteczną metodą zapamiętywania jest robienie notatek, ponieważ studiowany materiał będzie trzeba powtarzać, aby go skutecznie zapamiętać. A takie powtórki najlepiej robić z małych notatek, które zrobiłeś podczas studiowania materiału.

Dobra notatka jest:

- Szybko zrobiona.
Notowanie jest bardzo powolną czynnością, dlatego aby ją przyspieszyć notuj:

- tylko to, co naprawdę trzeba zanotować
- tylko najbardziej esencjonalne informacje, a nie całe zdania (jeśli to możliwe)
- przy pomocy haków (o których zaraz przeczytasz)

- Kolorowa
To bardzo pomoże twojej pamięci - zwłaszcza jeśli jesteś "wzrokowcem". Kolory działają na wyobraźnię - tym lepiej dla pamięci, a dodatkowo możesz je wykorzystać jako elementy organizacyjne. Np. czerwonym podkreślić główne idee, na żółto podkreślać rysunki itd. Takie kolorowanie najlepiej robić w czasie powtórki lub zapamiętywania. W czasie nauki najlepiej nie spowalniać uczenia się przez niepotrzebne czynności - "Dąż do szybkości, a nie do piękności" - uważają ci, którzy dużo notują i wiedzą coś na ten temat.

- Z wieloma ilustracjami
Ilustracje, rysunki, nawet proste i szybko nabazgrane są o wiele lepsze niż tekst. "Jeden obraz wart 1000 słów" mówi stare przysłowie. Nie bez powodu. Jednym sprytnym rysunkiem jesteś w stanie oddać zawiłe struktury, zależności, lub nawet zawrzeć w nim całą studiowaną informację.

- Z hakami na informację
Haki - co to jest?
Hak to ściąga, rysunek, ilustracja, rytm, opowieść, symbol, zdanie, słowo, wyobrażenie, dzięki któremu masz dostęp do całej idei, konceptu, opowiadania, rozdziału które są zawarte, zawieszone na tym haku, a z którego ten hak wynika i z którego został stworzony.

Studiując jeden akapit, zauważasz, że kręci się on wokół jednej spójnej idei (przynajmniej tak powinno być). Lub czytając jakiś opis zwykle pewna część dotyczy jednego tematu, opisuje jedno wydarzenie itd. Hak jest tym czymś, dzięki któremu zapamiętujesz cały ten blok informacji.

Jak tworzyć haki.

1. Bądź skoncentrowany studiując dany rozdział, akapit, słuchając danej części lekcji. Zwykle jest to AUTOMATYCZNE jeśli słuchasz z celem zrozumienia tego tematu, ewentualnego sparafrazowania i zawieszenia go na hak. Następnie

2. Przemyśl, co najlepiej oddawałoby treść tej części informacji.
Najczęściej jest to
- tytuł lub bohater przykładu wykorzystywanego do ilustracji przekazywanej informacji,
- zdanie, rym, wierszyk silnie kojarzący się lub określający w uproszczony sposób treść informacji
- rysunek (śmieszny, podkolorowany, wyolbrzymiony) ale dobrze ilustrujący studiowaną informację.

Jak tylko wpadniesz na pomysł, co może być hakiem (co zabiera od milisekund do kilku sekund):

3 Zanotuj go - ten hak z ewentualnym krótkim komentarzem.

Taka notatka pełna haków - aby była zrozumiana i działała zgodnie ze swym przeznaczeniem - musi być powtarzana - w miarę często, bo w przeciwnym razie po prostu zapomnisz co miał oznaczać dany hak. Jednakże po kilkakrotnym powtórzeniu taka notatka jest w pełni rozumiana i doskonale spełnia swoją rolę.

Aby lepiej zrozumieć czym są haki i jak je tworzyć zobacz na przykład:

Kilka dodatkowych uwag na temat haków:

- Najlepsze są te, stworzone przez ciebie samego - odzwierciedlają one twoje własne myśli, sposób kojarzenia twojego mózgu, więc są dla ciebie bardziej strawne - (czytaj łatwiejsze do przypomnienia)

- najlepszy jest hak który pierwszy przyszedł ci do głowy - ponieważ jest to ten hak, którego twój mózg chce używać do przypominania sobie zawartych w nim informacji. Możesz uważać go czasem za nienajlepszy - logicznie myśląc - ale i tak jest lepszy niż ten, który mógłbyś wymyślić później. Po jakimś czasie i tak zauważyłbyś, że patrząc na ten hak i przypominając sobie jego zwartość i tak przypominałbyś sobie również ten hak zaproponowany przez twój mózg. Jest to stara dobra zasada - Pierwsze skojarzenie najlepsze i najsilniejsze. Wykorzystuj to.

- Podczas gdy haczyki które mają logiczny sens są lepsze od tych które takie nie są, jeśli jakikolwiek haczyk, który pomaga ci zapamiętać informację - działa - to jest to właśnie to, o co chodzi.

Istniej również specjalny typ notowania, który wykorzystuje takie elementy (i wiele innych). Jest on o niebo lepszy niż standartowy sposób notowanie znany ci obecnie. Wspomaga zapamiętywanie, automatycznie organizuje informację, doskonale nadaje się do powtórek. Możesz się go nauczyć z mojej następnej książki poświęconej efektywnemu notowaniu. (w przygotowaniu).

Postaraj się to zrozumieć
Podczas studiowania informacji, ciągle zadawaj sobie pytanie w jaki sposób zrekonstruujesz ją jeśli zapomnisz jakiejś części. Jeśli coś jest zrozumiane, jest to o wiele łatwiejsze do zapamiętania.

Co możesz zrobić aby to coś zrozumieć (jeśli nie rozumiesz od razu):

- Rozrysuj całą sytuację. Da ci to pełniejszy obraz zasad i połączeń między informacjami, zasadami. Zrób wykres, ilustrację, diagram, szkic, rozrysuj połączenia logiczne...- Znajdź przykład ilustrujący koncept. Alegorię, historię, ilustrację.
- Parafrazuj idee, przekształć pseudonaukowe, skomplikowane stwierdzenia w proste zdania "na chłopski rozum"
- w skrajnym przypadku poproś kogoś o wytłumaczenie.

Organizuj informację
Zorganizowana, kategoryzowana informacja jest łatwiejsza do odnalezienia, przypomnienia sobie.

Zwłaszcza jeśli była ubrana w jakiś charakterystyczny porządek:
- zgodnie z ruchem wskazówek zegara - malejąco, rosnąco
- według dat, ludzi, wydarzeń.
Organizuj swoje notatki. Grupuj zanotowane informacje. Stosuj odpowiednie systemy notowania umożliwiające grupowanie zapisów.

Twórz pytania testowe
Nie zapominaj, że uczenie się, kodowanie informacji to dopiero początek na drodze do jej skutecznego zapamiętania (i późniejszego otworzenia).

Powtarzanie zakodowanej informacji jest równie ważne jak prawidłowe kodowanie. Dlatego twórz w czasie nauki testy dla siebie, sprawdzające to, czego się teraz uczysz. Zwykle tworzy się je poprzez przekształcanie tytułów rozdziałów, bloków informacji w pytania (jeśli nie są one już w ten sposób sformułowane)

Np. tak jak w artykule o etykiecie webmastera, stworzenia testowego pytania do niego to po prostu zanotowanie pytania "Co składa się na etykietę webmastera?"

Testy takie możesz stworzyć sobie na osobnej kartce, szybko notując pytania lub używając dyktafonu - w ten sposób jeszcze bardziej przyśpieszysz proces uczenia się, nie marnując czasu na powolne zapisywanie.

I przede wszystkim...

Zapamiętaj to
To jest moment na który zapewne czekałeś. "Ok, fajnie jest dobrze pojeść, pokopać w piłkę, zaplanować naukę, zapisać co nieco w trakcie uczenia się, ale gdzie te metody zapamiętywania?"
:-)

Oto one:

Jak do tej pory studiując materiał - co już masz?

Książki, zeszyty, plan co i jak zapamiętać i notatki.

Zatem do dzieła:

1. Do tego, co trzeba zapamiętać dokładnie stosuj mnemotechniki - ich nauczysz się z dalszej części książki.

2. To co trzeba zrozumieć - jeśli już zrozumiałeś - poćwicz na zadaniach, ćwiczeniach, zobacz inne przykłady zastosowania. Wyjaśnij sobie na głos, lub przynajmniej w myślach. Wyobraź sobie, że wyjaśniasz to komuś.

3. To, o czym trzeba pamiętać w ogólności - to prawdopodobnie masz zanotowane Zapamiętaj używając praw pamięci które poznałeś w poprzednim rozdziale. To jest właśnie miejsce, w którym należy w pełni korzystać z praw pamięci. Zatem

1. Wyobraź sobie
elementy, które chcesz zapamiętać. Niech te wyobrażenia będą śmieszne, żywe, intensywne, przesadzone, wyolbrzymione, trójwymiarowe, kolorowe, z wykorzystaniem wyobrażeń zmysłowych - smakowych, dotykowych, słuchowych.

2. Ubierz - jeśli to możliwe - zapamiętywane elementy w rytm, rym, melodyjkę.

3. Ustaw je kolejność, porządek, pogrupuj (jeśli możliwe).

4. Połącz to

Zapamiętanie nie odbywa się po prostu w ten sposób, że wepchniesz informację do pamięci krótkoterminowej i to wszystko. Zapamiętanie odbywa się wówczas, gdy połączyłeś nową informację z już nauczoną.

Dane, znajdując się w twojej pamięci zorganizowane są w sposób, który ma dla ciebie sens. Kiedy wprowadzasz nowe informacje, możesz przypomnieć je sobie o wiele skuteczniej jeśli zapamiętujesz je w sposób mający związek z już zapamiętanymi informacjami.

Np. Analizując poprzedni fragment artykułu o etykiecie webmastera, kiedy dowiadujesz się o innych aspektach tej etykiety, o wiele łatwiej jest zapamiętać je robiąc to z nastawieniem - "Aa, to jest to samo, tylko że dalej:". W ten sposób nowe informacje naturalnie zostaną doklejone do poprzednich - skuteczniej niż w przypadku braku takich połączeń. Wykorzystaj skojarzenia, obrazy, których używałeś do zapamiętywania poprzedniej informacji.

5. Poczuj różę

Zapamiętując - od czasu do czasu rzuć okiem na otoczenie. Pamięć otoczenia w jakim się uczyłeś zostaje razem z zapamiętaną informacją. Jeśli będziesz miał problemy z odtworzeniem informacji, przypomnij sobie otoczenie w jakim się jej uczyłeś. Może ci to pomóc przypomnieć ją sobie.

6. Wykorzystaj przy zapamiętywaniu Indywidualny Styl Przyswajania Informacji.

Rozrysuj to.

Wizualna informacja jest zachowywana w innej części mózgu niż słuchana informacja, więc tworzenie rysunków umożliwia zachowywanie informacji w dwóch różnych częściach mózgu. To zwiększa możliwość przypomnienia. Narysuj diagram, rysunek komiksowy, tabelkę, wykres, schemat, symbol. Niech te rysunki będą kolorowe, wyolbrzymione, śmieszne, przesadzone...

Zrób to fizycznie

Podskakuj w rytm powtarzanej informacji, wymachuj rękami, rób skłony, przysiady, pompki w trakcie głośnego powtarzanie informacji. Weź do ręki kolorowe pisaki i rysuj na ścieralnej tablicy elementy które zapamiętujesz.

Powiedz to na głos

Jest to bardzo silne narzędzie do zapamiętywania. Studiuj z kimś lub używaj dyktafonu by nagrać na głos to, co ma być zapamiętane. Głośne powtarzanie działa najlepiej jeśli wyrażasz koncepty, idee, punkty w swoich własnych słowach. Ciche powtarzanie (w myślach) może być pomocne, ale nie jest tak skuteczne jak powtarzanie na głos. twój umysł może cię oszukać że niby coś już umiesz, podczas gdy wcale tak do końca nie jest. Twoje uszy trudniej oszukać.

Studenci, którzy powtarzają na głos przyswajają 80% materiału który studiowali; studenci którzy czytali ten sam materiał przez ten sam okres czasu bez głośnego powtarzania, przyswajają tylko 20%.

Wyjaśnij sobie na głos dany temat, element, punkt. Wyobraź sobie, że siedzi obok ciebie twój kolega któremu chcesz to wyjaśnić, lub że właśnie odpowiadasz na to pytanie przed nauczycielem.

I kiedy już zapamiętasz - co najlepiej sprawdza się właśnie powtarzaniem na głos.

Zrób przerwę
Robienie przerw w czasie uczenia i jest esencjonalne w procesie zapamiętywania.

Podstawowe korzyści z robienia takich przerw to:

1. Wykorzystujesz prawo pamięci mówiące, że informacje zapamiętywane na początku i końcu nauki są lepiej zapamiętywane. Dzięki częstym przerwom w nauce masz o wiele więcej takich początków i końców.

2. Dzięki przerwom w nauce będziesz nie tylko bardziej wypoczęty, ale też zapamiętasz lepiej wynikające z podziału krótsze partie materiału. Każdą z nich zrozumiesz i przyswoisz lepiej na bazie lepiej zapamiętanej poprzedniej. Ucząc się bez przerwy stajesz się nie tylko bardziej zmęczony, ale i gorzej zapamiętujesz.

Każdą kolejną porcję informacji coraz gorzej rozumiesz i słabiej łączysz z poprzednim materiałem nie zapamiętanym właściwie.

3. Chociaż sprzeciwia się to zdrowemu rozsądkowi, ilość i jakość przyswojonego materiału rośnie w czasie przerwy, a nie spada, jak by się to mogło wydawać. Tuż po przerwaniu nauki lewa i prawa półkula mózgu zaczynają "porządkować" zapamiętane informacje na poziomie podświadomym. Po przerwie wiesz więc świadomie więcej, niż gdybyś nie przerywał nauki, co ma również szczególne znaczenie w eliminacji tego często głębokiego poczucia winy, które być może znasz z własnego doświadczenia, że oto przerywasz naukę, a powinieneś "ryć" dalej.

4. Pozwala to mózgowi zmniejszyć zakłócenia przy przyswajaniu informacji dzięki bardzo jasnemu oddzieleniu dwóch tematów.

Przerwy, które sobie wyznaczasz, nie powinny trwać dłużej niż 2 - 10 min.

Co możesz zrobić w czasie przerwy:
- Zrelaksować się, posłuchaj spokojnej muzyki,
- Pójść na krótki spacer,
- Napić się soku,
- Poćwiczyć. Zrób kilka pompek, poćwicz karate, idź na zewnątrz i poodbijaj chwilę piłką.
- Przypomnieć sobie to, co zapamiętałeś poprzednio. Powtórka części której się uczyłeś przed tą, której się właśnie teraz uczyłeś bardzo pomaga w zapamiętaniu - dzięki wykorzystaniu prawa pamięci - częstotliwość. Po za tym masz możliwość sprawdzenia na ile skutecznie to zapamiętałeś.
- Zaplanować następną część nauki. Przeglądnij następną cześć, której będziesz się uczyć i zaplanuj dokładnie, co chcesz osiągnąć studiując ten kawałek.

A po przerwie:

Zmień przedmiot
Mózg nie asymiluje łatwo tego samego lub podobnego materiału godzina po godzinie. Podczas nauki, możesz czytać przez jakiś czas, następnie przerzucić się na odpowiadanie na pytanie. I nie powinieneś uczyć się francuskiego po tym jak uczyłeś się angielskiego.

Po przerwie między kawałkami tego samego przedmiotu nie musisz oczywiście zmieniać przedmiotu, bo w ten sposób otrzymasz totalną mieszankę.
Mam tu raczej na myśli zmiany przedmiotów po dłuższym studiowaniu jednego. Np. po półgodzinnej nauce jednego przedmiotu, zmień przedmiot studiowania na inny.

Dokładnie to samo masz w szkole. Godziny lekcyjne nie są zbyt długie (a jeśli nauczyciel jest inteligentny to stosuje krótkie przerwy nawet w czasie tej lekcji) i zmieniają się jak w kalejdoskopie - matematyka, plastyka, język angielski...

Wykorzystaj to naturalne prawo.

A po skończonej nauce...

Zrób małą, szybką powtórkę
Daj sobie luzu na około 10 minut, a po tym zrób małą powtórkę.
To najlepszy czas na pierwszą powtórkę, której zadaniem jest ugruntowanie, głębsze osadzenie zapamiętanej wiedzy w pokładach pamięci. Szczegóły, które być może byś teraz zapomniał zostaną w pamięci.
Taka powtórka nie musi być długa - wystarczy przeglądnięcie notatki, haków, ale najlepiej by było gdybyś głośno (lub przynajmniej w myślach) powtórzył sobie - bez podglądania - zapamiętany materiał. W ten sposób zapamiętasz maksimum studiowanych informacji. Ta krótka powtórka jest bardzo ważna. Jak wiesz, z pamięci krótkoterminowej informacje dosyć szybko parują, a ten 10-cio minutowy okres, to właśnie moment, kiedy zaczyna się to przyśpieszać. Aby tego uniknąć - powtórz to.